Kunsteducatie voor ouderen?
Waarom zou je?
Kunst draagt bij aan een gezond en gelukkig oud worden. En bezig zijn met kunst bevordert de gezondheid en het algehele welbevinden. Dus waarom niet?
Na een boeiend stageproject Kunst bij Mensen Thuis heb ik onderzoek gedaan naar de vraag wat een docent beeldende kunst voor juist deze doelgroep kan betekenen. En dat bleek verrassend.
Kunsteducatie?
Ook andere begeleidingsvormen werken soms met verf, met papier of met kleur. Bij kunsteducatie stimuleert een kunstdocent de artistieke en creatieve vaardigheden bij het maken van werk en begeleidt mensen bij het leren over en de betekenis van kunst.
Ik zie kunsteducatie als het leren van en over kunst en het ontwikkelen van creativiteit. Dit onder professionele artistieke begeleiding; met een grote mate van betrokkenheid en binnen een sociale context. En daarin onderscheidt kunsteducatie zich van creatieve therapie of activiteitenbegeleiding, waarbij het gaat om een therapievorm of het bieden van een dagbesteding.
De oudere bestaat niet
Maar wie zijn die ouderen dan? Heel simpel gezegd ‘de oudere’ bestaat niet. Daar is deze verzamelnaam te breed voor, want mensen hebben verschillende behoeftes, wensen, maar ook beperkingen.
Kunst en Leren biedt kunsteducatieve activiteiten voor:
- vitale ouderen: degenen die er op uit gaan, naar musea of kunstencentra en
- kwetsbare ouderen: mensen die -met hulp of ondersteuning- zelfstandig wonen, maar veelal minder mobiel zijn en over een kleiner netwerk beschikken.
Afstudeer onderzoek Kunsteducatie voor Ouderen.
In mijn vierdejaars onderzoek bij de opleiding Docent Beeldende Kunst en Vormgeving heb ik me verdiept in het belang van kunsteducatie voor ouderen, met als hoofdvraag:
Hoe kun je als Docent Beeldende Kunst en Vormgeving kunsteducatie bieden aan ouderen?
Deze hoofdvraag heb ik uiteengelegd in een aantal deelvragen:
A. Is er een verband tussen kunst, gezondheid en ouderen?
B. Wie zijn ‘die ouderen’?
C. Wat gebeurt er op het terrein van Kunst, Ouderen en Gezondheid?
Na beantwoording van deze vragen heb ik enkele producten ontworpen voor de doelgroep Ouderen, waarbij ik me heb gericht op het ontwikkelen van enkele kunstspellen en met een concreet product gericht op het bieden van kunst bij kwetsbare ouderen thuis.
Voor een samenvatting van dit onderzoek klik hier
Wil je het hele onderzoeksverslag lezen, vraag het dan aan via het contactformulier
Vitaal met kunst
Kunst en creatieve ontwikkeling voor 60+-ers
Inloop Ruurlo, een samenwerking van Culturije (Gemeente Berkelland) en de Kunstkring Ruurlo.
Een open inloop voor 60+-ers rond creativiteit en ontmoeting. Collages maken zoals de expressionisten; associatief werken naar aanleiding van een vertelling; het tot leven brengen van een stilleven, een paar voorbeelden.
In eerste instantie gestart voor de lange zomermaanden; mogelijk met een vervolg dit najaar.
Crea-cursus Mariënvelde in samenwerking met Zorgcorporatie Mariënvelde.
Sociaal contact én de ontwikkeling van het creatief vermogen van de deelnemers, daar gaat het om bij deze cursus. Maximaal acht deelnemers leren in 8 bijeenkomsten werken met verschillende creatieve technieken, zoals tekenen, schilderen, collages maken etc.
Fit door Kunst Eibergen, in samenwerking met Culturije.
Fit en Kunst - een programma voor een kunstzinnige/creatieve cursus wordt de komende maanden verder uitgewerkt.
Kunst bij mensen thuis
Kunst en zelfstandig wonende ouderen
Veel ouderen zouden nog graag bezig willen zijn met kunst en creativiteit, maar kunnen niet meer zo makkelijk de deur uit. Ze hebben eerder hulp nodig, zijn vaak minder mobiel en hun sociaal netwerk is ook vaak kleiner. Maar als bezig zijn met kunst goed is voor je gezondheid, sociaal isolement kan verminderen en de verbinding met elkaar en met de maatschappij versterken, zou je kunst dan ook niet aan huis kunnen bieden?
Kunst bij Mensen Thuis, in samenwerking met Cultuurplein NoordVeluwe en Thuiszorg Verian
In 2021 heb ik stage gelopen bij het Cultuurplein NoordVeluwe met als project: Kunst bij Mensen Thuis. Doel hiervan: het begeleiden van kwetsbare ouderen bij de uitvoering van - voor hen te ontwikkelen kunstopdrachten.
Aan de hand van beeldende opdrachten konden de deelnemers hun creativiteit en beeldende vermogens inzetten om werk te maken, waarbij werd ingespeeld op hun eigen vraag, mogelijkheden en behoeften.
Ben je zelf (docent) beeldend kunstenaar of werk je binnen zorg- en welzijns- of kunst/cultuurorganisaties en wil je zelf kunst bij ouderen thuis bieden, dan wil ik mijn ervaring graag delen. Hiervoor heb ik een handreiking ontwikkeld.
Voor een impressie van het kunstproject, klik hier.
Voor de handreiking klik hier.
Ik zou het iedereen aanraden: het verzet je zinnen, je voelt geen pijn en je denkt nergens meer aan
Ik heb er zoveel aan gehad. Het doorbreekt eenzaamheid, ik zie weer kleur
Het schilderen kan ik hier in huis alleen doen. De toekomst voor mij is meer in huis zijn. Zo is het voor alle ouderen. Het is belangrijk dat ik mezelf bezig houdt
Samenwerkingspartners
De activiteiten die ik vormgeef voor Kunst en Ouderen ontwikkel ik niet alleen. Ik zoek bij voorkeur samenwerking met partners in het sociaal, cultureel en maatschappelijk domein, zoals kunst-cultuurorganisaties; thuiszorg en zorgorganisaties en gemeente.
Hiervoor kan er altijd contact met me opgenomen worden!